خط تولید قطعات خودرو یکی از اختراعات قرن بیستم است. در واقع از آن به عنوان یکی از اقدامات مخرب یاد میشود؛ چراکه آنقدر دنیا را دچار تحول کرد که تولید کنندگانی که از آن جا ماندند، مجبور شدند که تجارت خود را تعطیل کنند. خط مونتاژ چیزی فراتر از یک اختراع بود که باعث سرعت بخشیدن به فرآیند تولید شد. همچنین کارخانهها برای افزایش کارایی و بازده از خط تولید استفاده میکنند. مونتاز خودرو فرایندی زمانبر است که به زنجیره تامین و تولید قابل اعتماد برای انجام تولید بدون وقفه نیاز دارد. اگر شما هم در رابطه با چگونگی خط تولید قطعات خودرو کنجکاو هستید، از شما دعوت میکنیم تا آخر این محتوا همراه ما باشید.
هنگامی که صحبت از تاریخچه خط تولید به میان باشید بیشتر مردم به هنری فورد و خطوط تولید انقلابی او فکر میکنند. با اینکه روند تقسیم کار از طریق نظریه پردازانی مانند افلاطون بهوجود آمد، اما در نهایت این فورد بود که توانست تمام کارکنان صنعت خودروسازی خود را در قالب خط تولید گرد هم بیاورد.
زمانی که فورد در کارخانه بستهبندی شرکت پروتئینی Swift & Co کار میکرد، سیستم نوار نقاله شرکت که کارگران را با نظمی خاص در دو خط موازی هم جمعآوری میکرد، باعث شگفتی او شده بود. در واقع فورد با الهام گرفتن از این سیستم، بعدها در شرکت هایلند پارک خود خط تولید مشابهی با نوار نقاله و تسمه طراحی کرد. پس از دوره طولانی آزمون و خطا بالاخره در یکم اکتبر سال 1908 اولین مدل خودروی مدل T فورد که در دیترویت با استفاده از خط تولید دارای تسمه متحرک ساخته شده بود، بعد از 93 دقیقه مونتاژ شد.
در خط تولید خودرو ایستگاههای مختلفی برای نصب قطعات وجود دارد. همچنین در هر ایستگاه انسانها یا رباتهای مخصوص برای انجام عملیات مشخص مشغول کار هستند. در واقع خودرو از بدنهای کاملا خام وارد خط تولید میشود و در آخر به محصولی نهایی تبدیل خواهد شد که بعد از انجام تستها در بازار به فروش میرسد. در ادامه بیشتر با این فرایند آشنا میشویم.
گاهی اوقات اولین مرحله خط تولید خودرو مهر زدن و شکل دادن صفحههای فلزی و تبدیل آن به شکل و فرم طراحی شده مورد نیاز است. این قسمت از خط تولید ممکن است جداگانه در کارخانه دیگری انجام شود. در واقع صنعت خودرو اغلب با تامین کنندگان فولاد و صنایع داخلی در ارتباط است تا به راحتی بتواند مواد اولیه مورد نیاز خود را تامین کند. ضخامت ورقههای فلزی به دلیل طراحی مهندس طراح با یکدیگر متفاوت است، اما در خط تولید همه آنها به اندازه مورد نیاز فشرده و نورد میشوند. این کار توسط مرحله مهر زنی صورت میپذیرد تا درها، کاپوت، گلگیر و سایر اجزای ماشین تولید شود.
فرایند گرم کردن قطعات فلزی برای ایجاد اتصال به جوشکاری معروف است. بهطور معمول این قسمت از خط تولید را بیشتر رباتها انجام میدهند؛ چراکه جوشکاری استحکام کلی بدنه ماشین است و باید الزامات بالای کیفیت را برآورده کند. اکثر خودروسازان برای اطمینان از کیفیت این مرحله از سنسورهای مخصوص برای تست جوش استفاده میکنند. در واقع سلامت جوش و استحکام آنها در تعیین کیفیت محصول نهایی بسیار سرنوشت ساز است.
برای رنگ آمیزی، بدنه خودرو باید بسیار تمیز باشد. همچنین کارگاه رنگ خودرو در خط تولید علاوه بر رنگ آمیزی، پوششی برای حفاظت بدنه خودرو نیز بهوجود میآورد. بنابراین رنگ آمیزی باید بیعیب و نقص باشد تا کیفیت پایانی محصول خروجی بالا رود. این فرایند از مراحل متعددی مانند تمیز کردن بدنه خودرو، رسوب الکتروفورتیک، رنگ آمیزی و خشک کردن تشکیل میشود. در این مرحله نیز مانند سایر مراحل، سیستم کنترل کننده مکانیکی یا دستی از بیعیب و نقص بودن رنگ آمیزی اطمینان حاصل میکند. بدین منظور در بیشتر شرکتهای خودروسازی فرایند رنگ آمیزی بدنه به صورت خودکار و با استفاده از رباتهای مخصوص انجام میشود.
تا اینجای خط تولید خودروی شما بدنهای رنگ آمیزی شده است، اما بعد از مرحله سرهمبندی موتور و اجزای آن این بدنه بیروح شروع به حرکت کرده و به وسیلهای برای حمل و نقل تبدیل میشود. جزئیات مرحله نصب اکسل و موتور کاملا به گروه مهندسی شرکت خودروسازی بستگی دارد. هدف شرکت خودروسازی که براساس نیاز جامعه منجر به طراحی خودروهای مختلف میشود، باعث تفاوت در نوع اجزای محرک داخلی خودروها خواهد شد. بعضی از خودروها برای مسابقات و بعضی دیگر برای حمل و نقل عمومی جامعه طراحی میشوند، اما در بیشتر خودروها قسمت اجزای محرک داخلی خودرو تقریبا یکسان است و در خط تولید مراحل شبیه به هم را طی میکنند.
در این مرحله خودرو به دو قسمت نیروی محرکه تحتانی و فوقانی تقسیمبندی میشود. علاوهبر این بیشتر شرکتهای خودروسازی اجزای نیروی محرک خودروی خود را در کارخانههایی مجزا میسازند و در خط تولید آنها را مونتاژ میکنند. بااینحال از این اجزا میتوان به موتور، سیستم انتقال نیرو، باتری، دینام، رادیاتور، محور جلو، فرمان و سیستم تعلیق جلو در قسمت فوقانی ماشین و ترمز، سیستم خروج هوای موتور مانند اگزوز و مبدل کاتالیزوری، مخزن سوخت، محور عقب و سیستم تعلیق عقب در قسمت تحتانی ماشین اشاره کرد. تمامی این اجزا براساس طراحی مهندسان شرکت میتواند در هر خودرویی متفاوت با دیگری باشد، اما در این مرحله از خط تولید تمامی اجزای نیروی محرکه خودرو توسط کارشناسان این بخش روی بدنه خودرو نصب میشود.
در این مرحله از خط تولید قطعات خودرو، قطعات جانبی روی بدنه نصب میشوند. این قطعات هم مانند قطعات نیروی محرکه در اکثر مواقع در کارخانهها یا شرکتهای دیگر تولید و بعد از آن مونتاژ میشوند. تقسیمبندی این قطعات به صورت پایه و آپشنال است. قطعات پایه مانند چراغهای جلو و عقب خودرو، صفحه کیلومتر، آینههای بغل و شیشه عقب و جلو ماشین و موارد ضروری دیگر برای رانندگی مطمئن روی خودرو نصب میشوند. از سوی دیگر قطعات آپشنال به سیستم استاندارد خودروی تولیدی و همچنین به روش فروش و بازاریابی شرکت مدنظر بستگی دارد. نصب این قطعات بیشتر به سفارش و شیوه شخصیسازی مشتری بستگی دارد. همچنین لازم به ذکر است که برخی از این قطعات آپشنال با بالا بردن استاندار خودروسازی شرکت مدنظر میتواند جزو قطعات پایه به حساب بیاید.
بازرسی و تست کیفیت خودرو از آخرین مراحل خط تولید است. در این مرحله الزامات خاص مربوط به استانداردهای نظارتی مانند الزامات آلایندگی و ایمنی بررسی میشوند. بهطور معمول الزامات مختلف و سفارشی برای هر شرکت براساس نوع خودروی تولیدی در نظر گرفته میشود، اما به صورت کلی بازرسی شامل موارد زیر است:
علاوهبر این تولیدکنندگان خودرو میتوانند از چک لیست کنترل کیفیت استفاده کنند تا از استانداردهای لازم وسایل نقلیه خود، اطمینان حاصل کنند. این چک لیست نقصها را کاهش میدهد، کیفیت کلی را بهبود میبخشد و رضایت مشتری را افزایش میدهد.
خط تولید خودرو براساس نحوه تولید و شیوه کارکرد آن تقسیمبندی میشوند. در واقع هر خط تولید را میتوان مخصوص ساخت نوعی مشخص از خودرو طراحی کرد. به دلیل تنوع بالای خودروها و سیستمهای مختلف خط تولید این شیوه مونتاژ را امروزه به سه دسته کلی تقسیمبندی میکنند، که به شرح زیر است.
رایجترین خط تولید خودرو را خط تولید معمولی تشکیل میدهد. در اینجا وسیله نقلیه شما از مراحل متعارف و تکراری عبور میکند که هر یک از این مراحل را به کاری خاص اختصاص دادهاند. راندمان بیشتر، کاهش هزینه و بازده بالاتر از علل استفاده از این خط تولید است. از سوی دیگر ثابت و خاص بودن مراحل اجازه تولید خودروهای متخلف را نمیدهد.
خط تولید انعطاف پذیر یا تولید گسسته بسیار شبیه به خط تولید معمولی است، اما این نوع از ساخت انعطاف بیشتری را در تولید از خود نشان میدهد. به عنوان مثال خط مونتاژ متحرک ممکن است ایستگاههایی داشته باشد که بسته به وسیله نقلیه مونتاژ شده میتواند برای انجام وظایف مختلف پیکربندی شوند. اغلب فرایند تولید استفاده شده در صنعت خودرو را خطوط تولید انعطاف پذیر تشکیل دادهاند؛ زیرا علاوه بر داشتن مزایای خط تولید معمولی، برای تولید خودروهای متنوع نیز دست تولیدکننده را باز میگذارد.
خط تولید مدولار یا تولید کارگاهی غالبا برای ساخت خودروهایی که در دست طراحی و تغییر هستند، استفاده میشود. این خط تولید از ماژولهای مختلف تشکیل شده است که هر یک وظیفه تولید قسمتی از اجزای خودرو را دارد. بهرهوری و کارایی این مدل خط تولید غیر قابل انکار است، اما باید توجه داشته باشیم که این کارایی در وسایل نقلیه پیچیده خود را نشان میدهد.
حرف پایانی
خط تولید قطعات خودرو انقلابی بزرگ در زمینه بازدهی تولید ایجاد کرد. اگر این اختراع نبود، شاید تولید انبوه وسایل نقلیه در قالب رویا در ذهن بشر باقی میماند. کارایی، بازدهی و راندمان بالای این مدل از تولید باعث شده است که امروزه بیشتر شرکتهای خودروسازی خود را به این ابزار مجهز کنند. لازم به ذکر است که طرح تولیدی و مهندسی خودرو تاثیر مستقیم بر انتخاب نوع و مراحل سازنده خط تولید شما میگذارد. در این محتوا سعی شد اطلاعات مختصری در این زمینه به علاقهمندان تولیدات خودرو بدهیم.